لاله

 

کریسمس دریم از انواع زود گل‌دهنده

طبقه‌بندی علمی

فرمانرو:

گیاهان

دسته:

گیاهان گلدار

رده:

تک‌لپه‌ای‌ها

راسته:

سوسن‌سانان

تیره:

سوسنیان

زیرخانواده:

لیلی‌اوئیده

سرده:

Tulipa، لینه، ۱۷۵۳

مترادف‌ها

Amana Honda
Eduardoregelia Popov
Orithyia D. Don[۱]

در ویکی‌گونه

در ویکی‌انبار

ITIS ۴۳۱۰۴
NCBI ۱۳۳۰۵

گل لاله سرده‌ای از تیرهٔ سوسنیان است که در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ گونه دارد. محل اصلی رویش لالهٔ خودرو در آسیای مرکزی در نظر گرفته می‌شود. این گل در افغانستان، ترکیه، ایران، قسمتی از غرب سوریه، سواحل دریاچه آرال، دریاچه خزر و دریای سیاه، یونان، ایتالیا، اسپانیا و سواحل دریای مدیترانه در شمال آفریقا بصورت خودرو یافت می‌شود. در بین کشورهای اسلامی لاله در فرهنگ دو کشور ایران و ترکیه نفوذ عمیقی دارد. ۱۹ گونه از گونه‌های لاله از ایران گزارش شده‌است. از لحاظ گیاه‌شناسی لاله به دو گروه بزرگ پرورشی و خودرو تقسیم می‌شود. لاله‌های پرورشی دارای گل‌های بزرگ، جام گل بزرگ‌تر و تنوع رنگی بیشتری نسبت به گل‌های خودرو هستند. لاله‌ها بطورکلی در چهار طبقهٔ کلیِ زود گل‌دهنده، میان‌رس، دیر گل‌دهنده و گونه‌ها قرار می‌گیرند. از سال ۱۹۸۱ تقسیم‌بندی گل‌های لاله توسط انجمن سلطنتی پیاز لاله هلند آغاز شد و لاله‌ها بر اساس شکل گیاه و شکل و زمان باز شدن گل به ۱۵ گروه تقسیم شدند. از طریق درآوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچه‌های نوچه اطراف پیاز مادری و کاشت بذر کاملاً تازهٔ ارقام جدید تکثیر و ازدیاد می‌شوند. در حال حاضر از نظر تولید و صادرات پیاز و گل شاخه‌ای لاله، هلند در جایگاه نخست در بین کشورهای جهان جای دارد. لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید.

نام گل

نام گل لاله از کلمه لال یا همان کلمه لعل از زبان سانسکریت به معنی «قرمز» گرفته شده‌است. واژهٔ لاله امروزه به گل‌های پیازداری گفته می‌شود که نام علمی آنها تولیپا و از راستهٔ سوسن‌سانان و از تیره ٔسوسنیان است و کاسه و جام آن تشکیل جامی کامل می‌دهد. شک نیست که واژهٔ لاله به لال که به معنی «سرخ» است وابسته‌است و گلی که لاله خوانده شده به مناسبت همین رنگ است.

گل لاله در زبان‌های اروپایی Tulip و Tulpe تولیپه نام دارد که به واسطهٔ شباهت این گل با عمامه از واژهٔ «تولبند» به معنی «عمامه» گرفته شده‌است. احتمالاً مترجم ترکی در هنگام معرفی این گل به اروپائیان و در وصف آن این واژه را به زبان رانده و آن را در بزرگی و شکل به عمامه تشبیه کرده‌است. در مورد فارسی بودن این واژه بین پژوهش‌گران توافق وجود دارد. در مقدمة الادب زمخشری که واژه‌نامهٔ عربی به فارسی‌است، عمامه به فارسی «دُلبند» ترجمه شده‌است و ریشهٔ واژهٔ «تولبند» نهایتاً همان دُلبند (Dolband) فارسی‌است که از فارسی به ترکی رفته و تلفظ آن به «تولبند» تبدیل شده‌است. بهرحال این گیاه با نام تولیپه از ترکیه به اروپا رفت و در آنجا به همین نام مشهور شد اما خود ترکان مانند ایرانیان این گل را در همان زمان لاله می‌نامیدند.[۲][۳] [۴]

لاله در منابع قدیم

 

شقایق نعمانی قرمز پُر پرچم‌ است. برگ‌های آن دارای بریدگی عمیق و اغلب سه قسمتی یا سه برگچه‌ای‌است.

 

شقایق قرمز پُر پرچم‌ است. نوع خودرو دارای ۴ تا ۶ گلبرگ است. دارای دو کاسبرگ است که هنگام شکفتن گل لاله می‌ریزد.

 

تمامی انواع خودروی لالهٔ قرمز تنها ۶ پرچم و ۶ گلپوش دارند. برگ‌های لاله کشیده و بدون دندانه هستند.

علیرغم اینکه این گل به طور طبیعی در دشت‌ها و کوهستان‌های ایران می‌روید ولی مردم با گفتن «گل لاله» در واقع گل شقایق در ذهنشان نقش می‌بندد. لاله از رستنی‌هایی است که در سخن از آن بناچار پای چند رستنی دیگر به میان می‌آید. در برخی منابع لاله، شقایق، لالهٔ واژگون، آلاله، شقایق نعمانی و شنبلید به‌ اشتباه یک گیاه پنداشته شده‌اند. در منابع قدیمی گاهی میان لاله و شقایق نعمانی تفاوت قایل شده‌اند و گاهی هم این نوع گیاه نوعی لاله دانسته شده‌است و نه اسم مطلق آن.[۵] زکریا قزوینی در عجایب المخلوقات می‌گوید که شقایق‌النعمان نامی است که پادشاه حیره نعمان بن منذر بدین گل که به فارسی گل لاله (tulipe) نامیده می‌شود، داده‌است.[۶]

طبق تحقیق کازیمیرسکی نزد ایرانیان هر گل که گلبرگ‌های آن به رنگ خون و وسط آن سیاه باشد بنام لاله و یا شقایق خوانده می‌شده‌است ولی غالباً tulipe را شقایق نعمانی نامیده‌اند. سه گل لاله، شقایق و شقایق نعمانی گیاهان کاملاً متفاوتی هستند اما گونه‌هایی از این سه گیاه که دارای گل‌هایی قرمز رنگ همراه با لکه‌ای سیاه در مرکز گل هستند بسیار به یکدیگر شباهت دارند. مترجمان اروپایی شعرای شرقی شقایق نعمانی را anemone (آنه‌مون) ترجمه کرده‌اند و یکی دانستن این گیاه با شقایق و همچنین لاله خطاست، زیرا شقایق (نام علمی: Papaver)، متعلق به تیرهٔ کوکناریان یا شقایقیان (نام علمی: papaverces ) است در صورتی که شقایق نعمانی به تیرهٔ آلاله (نام علمی: Ranunculus) تعلق دارد.[۷]

خصوصیات

لاله گیاهی است از تیرهٔ سوسنیان که دارای پیاز است و برگ‌هایش طویل و ساقهٔ گل‌دهنده از وسط برگ‌ها خارج می‌شود. گل آن که در انتهای ساقه قرار دارد معمولاً منفرد است ولی ممکن است معدودی از گونه‌ها ۲ تا چندین گل نیز داشته باشد.[۸] محل اصلی رویش لالهٔ خودرو از کوه‌های پامیر تا کوه تیان شان در آسیای مرکزی در نظر گرفته می‌شود[۹] همچنین این گل در افغانستان، ترکیه، ایران، قسمتی از غرب سوریه، سواحل دریاچه آرال، دریاچه خزر و دریای سیاه، یونان، ایتالیا، اسپانیا و سواحل دریای مدیترانه در شمال آفریقا بصورت خودرو یافت می‌شود.[۱۰] در حال حاضر هزاران نوع لاله با رنگ‌های متفاوت وجود دارد. جوره‌های قدیمی لاله از ترکیب دو گونهٔ لالهٔ باغچه‌ای و لالهٔ ارمنی مشتق شده‌اند و والدین جوره‌های جدیدتر اغلب سه گونهٔ لالهٔ شنل‌قرمزی، لالهٔ امپراتور و لالهٔ نیلوفرآبی هستند.[۱۱] گل لاله تنها در ۲ ماه در سال شکوفا می‌شود و زمان گلدهی از اواخر اسفند در انواع زود گل‌دهنده تا اواخر اردیبشهت در انواع دیر گل‌دهنده محدود می‌شود.[۱۲]

اجزای گیاه

 

 

گرده‌های چسبیده به انتهای پرچم

به طور کلی یک گیاه لاله دارای اجزای زیر است:

  • پیاز: در زیر سطح خاک قرار دارد و تنها قسمتی از گیاه‌است که در شرایطی نامساعد از قبیل تابستان‌های گرم و زمستان‌های سرد نیز به زندگی ادامه می‌دهد. قسمت کلی پیاز از برگ‌های رشد نیافتهٔ ضخیم و کم رنگ بصورت لایه‌های مطبق بنام فلس تشکیل یافته که آب و غذا در این فلس‌ها ذخیره می‌گردد. یکی از ویژگی‌های مهم طبقه‌بندی سردهٔ لاله، سطح خارجی پیاز آنست که از چندین لایه بنام پوشینه به رنگ قهوه‌ای تیره پوشیده شده و در قسمت داخلی اغلب نمدی شکل است. جوانه‌ای که در فصل پائیز درون پیاز این گیاه دیده می‌شود، نمایانگر تمام اجزاء گلی است که در فصل بهار ظاهر می‌گردد.[۱۳]
  • ساقه: گیاه کامل لاله به یک و گاهی به چندین گل ختم می‌شود که در طول آن برگ‌هایی نیز به صورت پراکنده قرار دارند.
  • برگ: به رنگ سبز مایل به خاکستری تا سبز مایل به قرمز است.
  • پرچم‌ها: اندام‌های نر گل هستند. در داخل گل ۶ پرچم وجود دارد که هر کدام دارای یک میلهٔ بلند و نازک منتهی به یک بساک بوده و بساک تولید کنندهٔ دانه‌های گرده به صورت پودر می‌باشد.

 

 

کلالهٔ سه قسمتی در درون گل لاله

  • تخمدان: محتوی تخمک‌هاست که توسط پوشش احاطه شده‌است و بعد از لقاح به صورت بذر رشد می‌یابد. در مرکز گل لاله یک تخمدان بطری شکل، سه حجره‌ای وجود دارد که هر حجره شامل تعداد زیادی تخمک است. در بالای تخمدان نیز یک کلالهٔ سه قسمتی قرار گرفته که دانه‌های گرده به آن می‌چسبند. البته در اکثر گیاهان به جز گیاه لاله یک خامهٔ میانی بلند نیز بین تخمدان و کلاله قرار می‌گیرد. سلول‌های نر که از دانه‌های گرده بوجود می‌آیند، تخمک‌ها را بارور نموده و تخمک‌های بارور تبدیل به دانه می‌گردند در همین زمان بارور شدن و تبدیل تخمک‌ها به دانه‌است که تخمدان نیز تبدیل به میوه شده و به تدریج جداره‌های آن خشک و سخت می‌شود. این چنین میوه‌ای را کپسول می‌نامند و هنگامیکه دانه‌ها رسیدند، این کپسول از بالا به وسیله سه شکاف باز می‌گردد.[۱۴] در بعضی از لاله‌ها پرچم کرک‌دار و در برخی دیگر بدون کرک است.[۱۵]
  • گلپوش: همهٔ گل‌های خودروی لاله دارای ۳ گلبرگ و ۳ کاسبرگ رنگین به شکل گلبرگ‌های هستند. گلپوش گیاه اندام‌های نر و مادهٔ گل را احاطه نموده و از شش قطعهٔ آزاد کامل شامل سه قطعه خارجی و سه قطعه داخلی کم و بیش شبیه هم تشکیل یافته‌است.[۱۳] قطر گل در انواع مختلف با یکدیگر تفاوت دارد. در دورگهٔ داروین هنگامیکه گل بطور کامل باز می‌شود. قطر آن حتی به ۱۵ سانتیمتر هم می‌رسد.[۱۶]

ظاهر

تنوع رنگ گل در لاله به حدی است که می‌توان گفت به جز رنگ قهوه‌ای تمامی رنگ‌ها را دارا است. در اکثر موارد انواع چندهزار گانهٔ لاله تنها بر اساس تفاوت رنگ از یکدیگر مجزا شده‌اند. بطور کلی این گل به ۷ گروه رنگی سفید، زرد، نارنجی، قرمز، صورتی، بنفش و سبز تقسیم می‌شود که در هر گروه نیز به غیر از تفاوت در درجهٔ رنگ در شکل رنگ‌آمیزی نیز مانند دورنگ بودن، حاشیه‌دار بودن و وجود رگهٔ رنگی در درون گلبرگ با یکدیگر تفاوت دارند. طول گیاه در بیشتر انواع خودرو کمتر از ۲۰ سانتیمتر است.[۱۷] جام گل از نظر ظاهری به گروه‌های زیر تقسیم می‌شود:[۱۸]

تک‌پر فنجانی شکل
single cup–shaped

پُرپَر قدح شکل
Double Bowl–shaped

جام شکل
Goblet-shape

حاشیه‌دار
Fringed

گلبرگ بلند و باریک
Long, slender tepalled

ستاره‌ای
Star–shaped

نیازهای محیطی

  • دما: گل لاله نسبت به سرما نسبتاً مقاوم است. دمای ایده‌آل برای ریشه‌دهی ۹ درجه و برای رشد ۱۸-۱۵ درجه سانتیگراد است. پیازهای فورسه شده نباید در محیط خیلی گرم نگهداری شوند، گرما باعث عدم تشکیل گل می‌شود. بهتر است در یک مکان خنک نگهداری شوند.
  • رطوبت: معمولاً نیازی به رطوبت هوا ندارد.
  • مکان: این گیاه به مکانی آفتابی، دور از باد، و خاک حاصلخیز با زهکش خوب دارای در حدود ۵۰ درصد ماسه و غنی از گیاخاک نیاز دارد. در طی دورهٔ ریشه‌دهی، تاریکی کامل و از زمان ظاهر شدن جوانهٔ گل، نور زیاد لازم‌است. پس از باز شدن گل‌ها می‌توان در داخل منزل در هر محلی قرار داد.
  • آبیاری و تغذیه: در محیط داخل آبیاری متوسط کافی است. اگر پیازها را برای سال آینده دوباره استفاده شود لازم است در زمان رویش در بهار با استفاده از کود عمومی تغذیه صورت گیرد.[۱۹]

تکثیر

گل لاله از دو طریق کاشت بذر که تا به گل نشستن آن در حدود ۵ سال زمان لازم است [۲۰] و در آوردن پیاز بوته اصلی از خاک و جدا کردن پیازچه‌های نوچه اطراف پیاز مادری تکثیر و ازدیاد می‌شوند. برای ایجاد ارقام جدید و تازهٔ لاله از روش کاشت بذر استفاده می‌شود. در نواحی خیلی سرد و مرطوب پیازهای لاله باید از خاک بیرون آورده شده و جهت کاشت دوباره در پاییز در انبار نگهداری شوند.[۲۱] زمان مناسب برای کاشت پیاز لاله در اواسط پاییز است. محل کاشت باید در معرض نور و با آبیاری خوب باشد. زیر درختان برگریز که نصف روز سایه‌است، به خوبی رشد می‌کند. خاک مناسب برای کاشت خاک‌های شنی و رسی به همراه کمپوست است، کمپوست باعث نرم شدن خاک می‌شود. فاصلهٔ کاشت پیاز از سطح خاک به اندازهٔ دو برابر قطر پیاز و فاصلهٔ پیازها از یکدیگر به اندازهٔ سه برابر قطر پیاز است. از نظر زیبایی، کاشت پیازها با شکل‌ها و رنگ‌های متفاوت، در کنار یکدیگر توصیه نمی‌شود و بهتر است پیازهای هم نوع و هم‌رنگ در کنار یکدیگر کاشته شوند. کشت آبی (کاشت در آب) که معمولاً برای کاشت گل سنبل و گل زعفران استفاده می‌شود، در کاشت برخی از انواع کوتاه قد لاله نیز بکار می‌رود. در کشت آبی پیاز در داخل اسفنج طوری قرار می‌گیرد که تنها قسمت انتهایی پیاز در داخل آب باشد.[۲۲]

آفت‌ها و بیماری‌ها

 

 

گیاه مبتلا به ویروس شکستگی گل لاله

  • پوسیدگی ریشه: ممکن است به علت آلوده شدن به فوزاریوم اوکسیپوروم و فیتیوم در گیاه بوجود آید.
  • سوختگی: در اثر یک بیماری قارچی به نام آتشک لاله[۲۳] بوجود می‌آید، در این حالت برگ‌ها ممکن است کوتاه و یا ناقص شوند و ساقه‌ها به یک طرف خم شوند. همچنین بر روی برگ‌ها، لکه‌های مرده با رنگ سبز تیره بوجود می‌آید، این لکه‌ها بعد از مدتی به رنگ سفید یا زرد تغییر رنگ می‌دهند.
  • انگل: نماتد ساقه و پیاز باعث بوجود آمدن قطعه‌های خاکستری تا قهوه‌ای در روی پیاز است. پیاز در صورت آلودگی حالت اسفنجی پیدا می‌کند و وزن پیاز سبک‌تر از حالت طبیعی می‌شود. شته سبز هلو بر روی سطح زیرین برگ یا ساقهٔ لاله بصورت انگل زندگی کرده و به گیاه زیان می‌رساند. طول بدن این حشره در حدود ۲ میلیمتر است و به رنگ‌های سفید، زرد و سبز مایل به زرد دیده می‌شود.[۲۴]
  • ویروس: ویروس شکستگی گل لاله و ویروس نوار سفید گل لاله ممکن است باعث شکستگی رنگ و رگه‌دار شدن گل‌ها بشوند که در اینصورت گل شکل موزائیکی پیدا می‌کند. تا بحال درمانی برای گیاه مبتلا به ویروس شکستگی گل لاله پیدا نشده‌است. اما می‌توان از نزدیک شدن و رشد عوامل میانجی بیماری مانند شته و یا ریشک‌بال به گیاه جلوگیری کرد.[۲۵]
  • پوسیدگی گیاه: کپک خاکستری و ریزوکتونیا سولانی از عوامل پوسیدگی گیاه هستند. همچنین پنی‌سیلیوم نیز باعث بوجود آمدن پوسیدگی کپکی آبی در گیاه می‌شود.[۲۶][۲۷]

مواد خوراکی و سمی

میزان مواد قندی یا درجه بریکس در پیاز لاله بسیار بالا است همچنین پیاز لاله دارای مواد نشاسته‌ای‌است، به همین جهت در هلند برخی از انواع آن به عنوان ماده‌ای خوراکی کشت داده می‌شود. علاوه بر این، گلبرگ‌های لاله به صورت خام نیز به عنوان سالاد و یا در هنگامیکه به عنوان تزئین کیک و شیرینی بکار می‌رود، نیز خورده می‌شود. بطورکلی به جز انواع شناخته شده و بخصوصی که جهت خوردن پرورش داده می‌شوند، گل لاله یک مادهٔ خوراکی به شمار نمی‌آید. در تمامی این گیاه مادهٔ شیمیایی سمی بخصوصی به نام tulipin وجود دارد که خوردن آن اثرات زیان‌بخشی در قلب ایجاد می‌کند.[۲۸] همچنین تماس با پیاز زخمی لاله باعث تماس با یک مادهٔ شیمیایی به نام تولیپانین Tulipalin A موجود در آن می‌شود که ممکن است علائم حساسیت را در بدن بوجود بیاید.[۲۹]

ماده آلفا-متیلن-گاما-بوتیرولاکتون (a-methylene-γ-butyrolactone) یا تولیپانین A در هلند با نام «پنجه لاله» شناخته می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند که اعضای سرده لاله در کنار سرده‌های سوسن پرویی (Alstroemeria) و سگ دندان‌ها از جمله گیاهان گلداری هستند که می‌توانند باعث ایجاد حساسیت در انسان شوند.[۳۰]

تقسیم‌بندی

نوشتار اصلی: گروه‌های گل لاله


از لحاظ گیاه‌شناسی لاله به دو گروه بزرگ پرورشی و خودرو تقسیم می‌شود. لاله‌های پرورشی دارای گل‌های بزرگ، جام گل بزرگ‌تر و تنوع رنگی بیشتری نسبت به گل‌های خودرو هستند. لاله‌ها بطورکلی در چهار طبقهٔ کلیِ زود گل‌دهنده، میان‌رس، دیر گل‌دهنده و گونه‌ها قرار می‌گیرند.[۳۱]

 

 

تمبر با تصویر لالهٔ حافظی یا لالهٔ حافظ شیراز چاپ شده در سال ۱۳۶۶ در ایران

گونه معرف گروهی از افراد است که در اکثر صفات اساسی با هم شباهت دارند و در نتیجهٔ جفتگیری، افرادی بارور و مشابه والدین خود بوجود می‌آورند. دورگه‌های حاصل از گونه‌های مختلف، اگر هم ببار آیند اغلب عقیم بوده و باروری کمتری نشان خواهند داد. گونه‌هائی که از نظر چندین مشخصهٔ مهم با یکدیگر مشابه باشند تحت نام یک جنس طبقه‌بندی می‌گردند، بنابراین تمام گونه‌هایی که دارای مشخصات زیر باشند متعلق به جنس لاله خواهند بود. «یک پیاز مستور از پوشینه‌های چرم مانند، برگ‌های پراکنده در طول ساقه، یک گل بزرگ و افراشته (راست) با قطعات گلپوش که تا قاعده آزادند و بدون شیارهای نوشگاه و کلاله‌ای که در بالای تخمدان قرار گرفته و در روی یک خامهٔ مشخص واقع نشده‌است.» قواعد نامگذاری گونه‌های لاله به لاتین اینصورت است که قسمت نخست نام سرده یا جنس و قسمت دوم نشاندهندهٔ گونه‌است، برای مثال در لالهٔ خط‌دار (نام علمی: Tulipa micheliana) Tulipa نشاندهندهٔ جنس یا سرده و micheliana نشاندهندهٔ گونه‌است.[۳۲]

لاله در حدود ۱۰۰[۳۳] تا ۱۵۰ گونه دارد.[۳۴] ۱۹ گونه از گونه‌های لاله از ایران گزارش شده‌است.[۳۵] لاله‌های کوهی، ارومیه، آتشی، خط‌دار، هفت‌رنگ، ریزه، حافظی و بیشه‌زار برخی از گونه‌های بومی ایران هستند.[۳۶]

جنس‌هایی که دارای ویژگی‌های اساسی یکسانی باشند یک تیره یا خانواده را تشکیل می‌دهند بنابراین گیاهان جنس‌های لاله، لالهٔ سرنگون، سنبل و سوسن با ویژگی‌های، «گلپوش شامل سه قطعهٔ خارجی و سه قطعهٔ داخلی که تماماً رنگین و کم و بیش مشابه یکدیگرند، ۶ پرچم و یک تخمدان واقع در بالای محل اتصال قطعات گلپوش» همه تحت تیرهٔ سوسنیان یا با نام مترادف تیرهٔ لاله طبقه‌بندی می‌گردند.[۳۷]

گروه‌ها

از سال ۱۹۸۱ تقسیم‌بندی گل‌های لاله، توسط انجمن سلطنتی پیاز لاله هلند (به انگلیسی: Holland's Royal Trade Association for Nursery Stock and Flower Bulbs) که به اختصار Anthos نامیده می‌شود، آغاز شد و لاله‌ها بر اساس شکل گیاه و شکل و زمان باز شدن گل، به ۱۵ گروه تقسیم شدند.[۳۸] زمانی تعداد جوره‌های لاله بیش از ۸۰۰۰ جوره اعلام شد که از این تعداد ۵۶۰۰ جورهٔ آن در هلند ایجاد شده بودند.[۳۹] پس از آن در سال ۱۹۸۷ میلادی انجمن سلطنتی پیاز لاله هلند در فهرستی به عنوان ثبت بین‌المللی جوره‌های لاله این تعداد را به ۲۴۰۰ جوره کاهش داد. از به بعد هر سال تقریباً در حدود ۵۰ جورهٔ جدید به این فهرست اضافه می‌شود.[۴۰] تمامی انواع لاله را برخی از این جوره‌های ایجاد شده به نام شخصیت‌های حقیقی یا داستانی نامگذاری شده‌اند، به عنوان مثال در سال ۲۰۰۵ میلادی هلند یک نوع لاله را به نام دختر شایسته سابق هند، آیشواریا رای نامگذاری کرد.[۴۱]

 

 

گروه ۷ حاشیه‌دار

 

 

گروه ۸ ویریدی‌فلورا، وجود رگه‌ای از رنگ سبز در قسمت میانی گلبرگ‌های رنگی ویژگی این گروه است.

زودرس

  • گروه ۱ Single early زودرس تَک‌پر: گیاه نسبتاً کوتاه بوده و بین ۴۵–۱۵ سانتیمتر بلندی دارد..[۴۲]
  • گروه ۲ Double early زودرس پُرپَر: تعداد گلبرگ‌ها بیشتر از ۶ گلبرگ است.[۴۲]

میان‌رس

  • گروه ۳ Triumph پیروزی: از نظر تنوع و تعداد بزرگترین گروه لاله‌است.[۴۲]
  • گروه ۴ Darwin hybrid دورگه داروین: ارتفاع گیاه بین ۷۰–۵۰ سانتیمتر بوده و مناسب بریدن است.[۴۳]

دیررس

  • گروه ۵ Single late دیررس تَک‌پر: برخلاف گروه زودرس تَک‌پر طول گیاه بلند است و به ۷۵–۴۵ سانتیمتر می‌رسد.[۴۳]
  • گروه ۶ Lily-flowered گل‌سوسنی: ویژگی آن شکل جام مانند آنست.[۴۳]
  • گروه ۷ (Fringed (Crispa حاشیه‌دار: در لبه‌های گلبرگ بریدگی‌های بسیار و کم‌عمقی دیده می‌شود.[۴۳]
  • گروه ۸ Viridiflora سبز بهاری: شکل نیمه بسته دارند. یا گلبرگ کاملاً سبز رنگ است با حاشیه‌ای از دیگر رنگ‌ها یا رگه‌ای از رنگ سبز در قسمت میانی گلبرگ‌های رنگ‌های دیگر دیده می‎شود.[۴۳]
  • گروه ۹ Rembrandt رامبراند: شکستگی رنگی و راه‌راه بودن رنگ‌ها در آنها دیده می‌شود.[۴۳]
  • گروه ۱۰ Parrot طوطی: لبه‌های گلبرگ پیچ‌خوردگی دارد و به پر طوطی شباهت دارد.[۴۳]
  • گروه ۱۱ Double late دیررس پُرپَر: ظاهر آن به گل صدتومانی شباهت دارد.[۴۳]

گونه‌های مخصوص

  • گروه ۱۲ Kaufmanniana لاله نیلوفرآبی: گونهٔ لاله نیلوفرآبی و دورگه‎های (هیبریدهای) منشعب از آن. به گونه‌های خودرو شباهت دارد.[۴۳]
  • گروه ۱۳ (Fosteriana (Emperor امپراتور: گونهٔ لاله امپراتور و دورگه‎های منشعب از آن.[۴۳]
  • گروه ۱۴ Greigii شنل‌قرمزی: گونهٔ لاله شنل‌قرمزی و دورگه‎های منشعب از آن.[۴۳]

گونه‌ها و جوره‌های باقیمانده

  • گروه ۱۵ (Species (Botanical: شامل تمام گونه‌ها و دورگه‌هایی که در گروه‌های بالا تقسیم‌بندی نشده‌اند.[۴۳][۴۴]

تاریخچه

قدیمی‌ترین آثار باستانی‌ای که در آن نقش لاله به چشم می‌خورد مهرهای برنزی و سنگی‌ای است که از افغانستان به دست آمده‌است و قدمت آنها به بیش از ۲۰ سده پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. همچنین در مُهری استوانه‌ای شکل مربوط به ۲۰–۱۹ سده پیش از میلاد، که از تمدن عیلام در ایران به دست آمده‌است، نقش گل لاله وجود دارد. از زمان تسلط یونانیان بر بلخ در سده‌های دوم تا سوم پیش از میلاد نیز نقش هرکول با یک دسته گل لاله بر دور سر، بر روی سکه‌ای بر جای مانده‌است.[۴۵] در دوران ساسانیان و در سدهٔ ۵–۳ میلادی، نقش گل لاله در ظروف نقره و مُهرها، با سه گلبرگ به تصویر کشیده‌است اما در آثار سدهٔ ۶–۵ ساسانی، تعداد گلبرگ‌های نقش لاله به ۵ عدد افزایش یافته‌است. یکی از آثار تاریخی مهم بجای مانده از سدهٔ ۷ میلادی تاق بستان است. در بالای تاق بزرگ این اثر باستانی، گل لاله با ۵ گلبرگ کنده‌کاری شده‌است.

پس از گسترش اسلام در ایران همچنان عشق و علاقه به این گل در بین مردم ایران، بیش از هر کشور دیگر به چشم می‌خورد. از کشت لاله در سدهٔ ۹ میلادی در باغ‌های اصفهان و بغداد در منابع تاریخی ذکر رفته‌است. در گلستان سعدی و در حدود ۱۲۵۰ میلادی، در وصفی از یک باغ رؤیایی نام لاله به چشم می‌خورد.[۴۶] در طول تاریخ ایران گرچه لاله هرگز ارزش تجارتی شایانی پیدا نکرده‌است اما در مینیاتور، نقش قالی ترانه‌ها و اشعار ایرانی همواره مورد تحسین و توجه قرار داشته‌است.[۴۷]

 

 

نقش لاله در شنبه 7 دی 1398برچسب:,

| 13:58 | nikta |

یک فرمول برای بدست آوردن نام حیوان نماد هر سال خورشیدی (سال 89 سال پلنگ)

سال ۱۳۸۹ خورشیدی سال پلنگ است

این فرمول مربوط میشه به پیدا کردن اینکه امسال و یا هر سال دیگه خورشیدی، سال چه حیوانی است؟!


برای اینکار ابتدا سال مورد نظر را منهای 6 می شود. عدد حاصل تقسیم بر 12 می شود. سپس باقی مانده تقسیم را با جدول زیر تطبیق داده و حیوان مورد نظر از روی جدول پیدابه دست می آید.

 

 

۱

۲

۳

۴

۵

۶

۷

۸

۹

۱۰

۱۱

۰

موش

گاو

پلنگ

خرگوش

نهنگ

مار

اسب

گوسفند

میمون

مرغ

سگ

خوک

به عنوان مثال، امسال سال 138۹ شمسی است. پس 138۳ = 6 - 138۹ حال باقی مانده تقسیم عدد 138۳ بر 12 رو بدست می آوریم، که میشه عدد ۳. عدد ۳ در جدول معادل حیوان "پلنگ" است. پس امسال سال پلنگ است.

+

 



شنبه 24 اسفند 1392برچسب:, | 16:42 | nikta |


پنج شنبه 12 دی 1392برچسب:, | 10:25 | nikta |

گل میمونی

 

 

گل میمون

گل میمون با نام علمی Antirrhinum majus گونه‌ای گل زینتی است که در باغبانی بسیار معمول است و در فصل تابستان با گلهای رنگارنگ و مخملی خود جلوه خاصی به باغچه‌ها می‌دهد.

این گیاه از جنس Antirrhinum و متعلق به خانواده scrophulariaceae می‌باشد. از گلهای زینتی دیگری که از این خانواده در باغبانی معمول است گل انگشتانه Digitalis و گوشی calceolaria را می‌توان نام برد.

از جنس Antirrhinum حدود ۴۰ گونه مختلف علفی یکساله و دو ساله و چند ساله و نیمه درختچه‌ای شناسایی شده که یکی از این گونه‌ها Antirrhinum majus است که نام علمی گل میمون بوده و از گیاهان علفی چند ساله این جنس می‌باشد ولی معمولاً از آن به‌عنوان گل یکساله استفاده می‌شود و دارای تعداد زیادی واریته و فرم مختلف است. طول گیاه و رنگ و اندازهٔ گل در واریته‌های مختلف متفاوت بوده و همین تنوع این گونه را جزء یکی ازپر استفاده‌ترین گیاهان در گل‌کاری قرار می‌دهد.

ارتفاع این گیاه در واریته‌های مختلف بین ده سانتیمتر تا یک متر متغیر است . از فرم‌های بلند آن برای گل بریده و از فرم‌های کوتاه آن برای کاشت در حاشیه باغچه‌ها می‌توان استفاده کرد.

محتویات

طرز نگهداری و کاشت[ویرایش]

گل میمون برای رشد و گلدهی به نور کافی احتیاج دارد . بنابراین بایستی در محل آفتابگیر در باغچه کاشته شود. خاک باغچه باید بایستی قوی و دارای زهکشی خوبی باشد.

فاصله کاشت نسبت به طول گیاه فرق می‌کند معمولاً فرم‌های کوتاه را با فاصله ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتری و فرم‌های بلند را با فاصله ۵۰-۴۰ سانتیمتری می‌کارند.

برای طولانی شدن طول

زمانی که گیاه بعد از مدتی گل دادن فرم شاداب و جوان خود را از دست داد آنرا از محل نزدیک به زمین قیچی کرده و سپس با یک کود مایع آنرا کودپاشی می‌کنند. در این صورت گیاه از نو شروع به رشد و فعالیت کرده و گلهای خوبی خواهد داد.

گل میمون را در گلدان نیز می‌توان پرورش داده و نسبت به زمان کاشن بذر در فصول مختلف در گلخانه به گل می‌نشیند.

ازدیاد گل[ویرایش]

بهترین روش تکثیر کاشت بذر است که آنرا به دو صورت می‌توان انچام داد: ۱- در فصل پاییز بذرها را در ترکیبی خاکی که نصف ماسه و نصف پیت یا خاک برگ است در گلخانه بکارند . بذرها معمولاً" بعد از ۲۰-۱۰ روز سبز می‌شوند . بعد از اینکه نشاءها باندازه کافی رشد کردند در گلدانهای کوچک کاشته می‌شوند و در گلخانه سرد یا شاسی قرار می‌گیرند. این گیاهان در فصل بهار به باغچه منتقل شده و گیاهانی که بدین ترتیب پرورش یافته‌اند زودتر از سایرین به گل می‌نشینند و در واقع با این روش گلهای زودرس بدست می‌آیند . در صورتیکه فرم‌های بلند آن برای گل بریده پرورش داده شده باشند، می‌توان بعد از جابجا کردن نشاها آنها را در گلخانه‌ای که حداقل درجه حرارت آن بین –۷و ۴ درجه سانتیگراد باشد قرار داد و در فصل زمستان از گلهای آن استفاده کرد.

۲- طریقه دیگر کاشت مستقیم بذر است یعنی می‌توان بذر را در بهار مستقیماً در خاک باغچه پاشید. در آبیاری آن دقت شود که بطور یکنواخت با آبپاش که سوراخهای ریز دارند آبیاری شوند و بعد از سبز شدن بذرها آنها را تُنُک نموده و فاصله مناسب را رعایت می‌کنند.

بیماری و آفت[ویرایش]

یکی از بیماریهای رایج در گل میمون بیماری قارچی زنگ است که بسرعت در گیاه پیشرفت می‌کنند. لکه‌های قهوه‌ای رنگ پودر مانند که درزیر برگ و در روی ساقه ظاهر می‌شود از علائم بیماری هستند.

آفت شته نیز معمولاً روی شاخه‌های جوان بچشم می‌خورد که می‌توان با استفاده از سم‌هایی که در بازار موجود است نسبت به سمپاشی اقدام کرد.پول در دهان



جمعه 6 دی 1392برچسب:, | 18:23 | nikta |

مطالب مفید و آموزنده !!!

انتخاب جایی که مسواکتان را قرار می‏دهید، جایی که تلویزیون تماشا می‏کنید و مکانی که مواد غذایی را نگهداری می‏کنید و خیلی انتخاب‌های دیگر می‏تواند تاثیر زیادی بر سلامت شما داشته باشد. اگر باور ندارید ۱۴ نکته زیر را بخوانید تا ببینید بدترین جاهای خانه و هواپیما و کلاس‌های بدنسازی و… کجاست.



۱. بدترین جا برای نگهداری مسواک‎

بدترین محل برای قرار دادن مسواک سینک دست‌شویی است. البته خود سینک مشکلی ندارد و همه مشکل به نزدیکی آن به توالت مربوط است. به گفته محققان و میکروب‏شناسان دانشگاه آریزونا، به طور متوسط در یک کاسه توالت حدود ۳ میلیون میکروب وجود دارد. این میکروب‏ها می‏توانند تا ۲ متر جابه‌جا شوند و روی زمین، دیوارها و روی مسواک قرار بگیرند. بهتر است مسواک را بیرون توالت در کابینت دارو یا یکی از کابینت‏های آشپزخانه نگهداری کنید.

۲. بدترین جا برای گذاشتن کفش و دمپایی

بدترین محل برای گذاشتن کفش و دمپایی کمد اتاق خواب است. راه رفتن در خانه با کفشی که با آن بیرون خانه راه رفته‏اید، مهم‏ترین راه انتقال میکروب‏ها، مواد آلرژن و آلاینده‎ها به داخل خانه است. بهتر است کفش‏ها را در قفسه یا کمد کوچکی در نزدیک‏ترین نقطه به در ورودی آپارتمان قرار دهید و با این کار از ورود آلودگی به خانه پیشگیری کنید.

۳. بدترین جا برای خوابیدن

بدترین محل برای خوابیدن زیر پتو است. موقع خواب به طور کامل زیر پتو نروید و پتو را روی سرتان نکشید. گرم شدن زیاد موجب می‏شود نتوانید خواب راحتی داشته باشید. هلن برگز، متخصص چرخه بیولوژیک از دانشگاه راش شیکاگو در این باره می‏گوید: "هنگام خواب به طور طبیعی دمای بدن کاهش پیدا می‏کند و این موضوع موجب می‏شود افراد خواب راحتی داشته باشند. در واقع بدن برای داشتن خواب راحت دما را از طریق دست‏ها و پاها از دست می‏دهد". توصیه می‏شود هنگام خواب ابتدا برای اتساع رگ‏ها جوراب بپوشید بعد جوراب را درآورید و اجازه دهید پاهایتان از پتو بیرون باشد.

۴. بدترین جا برای نگهداری باقی‌مانده غذا

بدترین محل برای گذاشتن باقیمانده غذا یخچال است. قرار دادن یک ظرف بزرگ غذای داغ به ‌طور مستقیم در یخچال روش مناسبی برای سرد کردن غذا و پیشگیری از مسمومیت غذایی نیست. دکتر پیتر سیندر، محقق و استاد مدیریت و تکنولوژی در این باره می‏گوید: "در این صورت ممکن است برای کاهش دمای قسمت میانی غذا زمان زیادی لازم باشد و این محل به مکان مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری‏ها تبدیل شود". شما می‏توانید غذا را تا یک ساعت پس از پخت برای خنک شدن بیرون نگهدارید و سپس در یخچال قرار دهید یا غذا را در ظروف کوچک‏تر بریزید و در یخچال قرار دهید. در این صورت غذا زودتر سرد می‏شود.

۵. بدترین جا برای نصب برگه‌یادآوری

بدترین محل برای چسباندن برگه یادآوری کارها، در یخچال است. چون شما وقتی می‏خواهید چیزی از یخچال بردارید سراغ آن می‏روید و ممکن است اصلا به برگه‏ای که روی یخچال نصب کرده ‏اید توجه نکنید. به عقیده روان‌شناسان، دیدن کمک‏ کننده است اما به شرطی که به آن توجه شود. در یک بررسی مشخص شد نصب تابلویی که افراد را تشویق می‏کند به جای استفاده از آسانسور، از پله استفاده کنند، موجب می‏شود افراد تا ۲۰۰ درصد بیشتر از پله استفاده کنند. بهتر است برگه یادآوری کارها را در محلی که به آن توجه می‏کنید مثلا کنار تلویزیون قرار دهید. نکته دیگر آنکه ذهن خیلی سریع به این محل عادت می‏کند و توصیه می‏شود هر چند وقت یک بار محل برگه‌های یادآوری را تغییر دهید.

۶. بدترین جای نشستن در هواپیما

بدترین جای نشستن در هواپیما انتهای سالن است. اگر در پروازهای هوایی حال‌تان بد می‏شود، انتهای سالن ننشینید. انتهای هواپیما از قسمت جلویی بلندتر است و هر چه از مرکز دورتر شوید حرکات بالا و پایین شدن را بیشتر احساس خواهید کرد. بهترین محل برای نشستن در هواپیما نزدیک‏ترین محل به بال‏هاست.

۷. بدترین جا برای گذاشتن کیف دستی

بدترین محل برای گذاشتن کیف دستی میز آشپزخانه است. کیف دستی شما وسیله حمل‌ونقل میکروب‏هاست. محققان در بررسی‏های خود در هر سانتی‏متر مربع از سطح کیف دستی و کیسه‏های خرید ۶۵ هزار باکتری مشاهده کرده‏اند. شاید باور نکنید اما یک سوم کیف دستی‏ها و کیسه‏های خرید حاوی باکتری‏های مدفوعی بوده‏اند. خانم‏ها کیف‌شان را همه جا همراه خودشان می‏برند. با قرار دادن کیف روی میز رستوران، کف اتوبوس و ایستگاه مترو آلودگی‏ها روی آن قرار می‏گیرند. بهتر است کیف‌تان را در کشو یا روی صندلی و خلاصه هرجایی به جز جایی که غذا تهیه یا خورده می‏شود قرار دهید.

۸. بدترین جای کلاس بدنسازی

بدترین محل برای ایستادن در کلاس‌های بدنسازی و ورزش، ردیف جلو و روبه‌روی آینه است. شاید به دلیل اینکه خودتان را در آینه ببینید، جایتان را تغییر دهید اما نتایج یک بررسی که در سال ۲۰۰۳ انجام شده است، نشان داده است اگر خودتان را هنگام انجام تمرینات ورزشی نبینید، بهتر است. در این تحقیق بررسی ۵۸ زن که شدت و نوع ورزش یکسانی داشتند، نشان داد آنهایی که هنگام انجام تمرین‏های ورزشی خودشان را در آینه می‏دیدند در مقایسه با افرادی که در اتاقی بدون آینه ورزش می‏کردند احساس بدتری نسبت به بدنشان داشتند. بهتر است جایی از کلاس که روبه‌روی آینه نباشد و در ضمن بتوانید تمرینات را به خوبی ببینید و تمرکز داشته باشید انتخاب کنید.

۹. بدترین جای چراغ مطالعه

برخی افراد عادت دارند قبل از خواب مطالعه کنند و کتاب داستان بخوانند. بدترین محل تابیدن نور مطالعه شبانه بالای سر است. نتایج مطالعات نشان داده است نور مستقیم در بالای سر موجب تاخیر در ترشح ملاتونین و اخلال در خواب شبانه می‏شود. بهتر است یک نور موضعی ملایم را روی کتاب بتابانید. در این صورت شما می‏توانید کتاب بخوانید در حالی‌که اتاق تاریک است و بدن‌تان می‏تواند برای خواب آماده شود.

۱۰. بدترین جا برای گذاشتن داروها

بدترین محل برای نگهداری داروها قفسه دارو در حمام است. دمای یک حمام حاوی بخار به راحتی به ۳۷ درجه سانتی‏گراد می‏رسد که از دمای پیشنهادی برای نگهداری بیشتر داروها بالاتر است. بهترین محل برای نگهداری داورها جایی سرد و خشک مانند یخچال است.

۱۱. بدترین جا برای گذاشتن میوه‏ها تا قبل از شستن آنها

بدترین جا برای گذاشتن میوه‏ها قبل از شستن سینک آشپزخانه است. به گفته دکتر کلی رینولد استاد میکروب‏شناسی دانشگاه آریزونا سینک آشپزخانه بیشترین میزان میکروب را دارد و میزان آلودگی آن حتی از توالت بیشتر است. توصیه می‏شود میوه‏ها را در سبدی بگذارید و بدون اینکه با سینک تماس داشته باشند آنها را بشویید. اگر میوه‏هایی مانند توت فرنگی و شاتوت که بدون پوست کندن خورده می‏شوند، هنگام شستن در سینک افتاد آن را دور بیندازید و از خوردن‌اش صرف‌نظر کنید.

۱۲. بدترین جا برای استفاده از هدفون

بدترین محل‏ها برای استفاده از هدفون هواپیما، قطار یا ایستگاه مترو است. هرچند شاید در ظاهر گوش دادن به موسیقی دلخواه از شنیدن سر و صدای موجود در این محل‏ها بهتر باشد اما بررسی‏ها نشان داده است استفاده از هدفون در محیط‏های پر سر و صدا احتمال بلندتر کردن صدا را بیشتر می‏کند. محققان دانشگاه هاروارد دریافته‏اند افراد در محیط‏های آرام صدا را در سطح ایمن‏تری تنظیم می‏کنند، اما وقتی صدای زمینه‏ای مانند سر وصدای سالن هواپیما به محیط اضافه می‏شود تا ۸۰ درصد و تا ۸۹ دسی بل صدا را بالا می‏برند. این میزان بلندی صدا در طولانی مدت می‏تواند در افراد آسیب شنوایی ایجاد کند. بهتر است در محل‏های پر سر و صدا از هدفون استفاده نکنید، هرچند در بررسی محققان دانشگاه هاروارد مشخص شد تنها ۲۰ درصد افراد مورد مطالعه با بالا رفتن سر و صدای محیط استفاده از هدفون را کنار گذاشتند.

 

۱۳. بدترین جا برای نگهداری از قهوه

 

بدترین محل برای نگهداری دانه یا پودر قهوه یخچال یا فریزر است. جان مک گرگور، متخصص صنایع غذایی و استاد دانشگاه کلمسون در این باره می‏گوید: "هر بار که آن را از یخچال یا فریزر بیرون می‏آورید دمای آن تغییر می‏کند و این موضوع روی طعم قهوه تاثیر می‏گذارد. درست مثل اینکه یک فنجان قهوه را بارها و بارها بجوشانید". دانه‏ها یا پودر قهوه را در قوطی‏های شیشه‏ای نیمه شفاف دردار ریخته و در کابینت آشپزخانه نگهداری کنید.

 

۱۴. بدترین جا برای تماشای تلویزیون

 

بدترین محل تماشای تلویزیون جایی است که غذا می‏خورید. بررسی‏ها نشان داده است تماشای تلویزیون هنگام غذا خوردن موجب می‏شود نتوانید به مقدار غذایی که می‏خورید توجه کنید. نتایج مطالعه‏ای که در سال ۲۰۰۶ روی گروهی داوطلب انجام شد نشان داد افراد هنگام تماشای تلویزیون تندتر غذا می‏خورند. همچنین هنگام تماشای برنامه‏های تفریحی مصرف ماکارونی و پنیر تا ۷۱ درصد بیشتر می‏شود. توصیه می‏شود تلویزیون را در نزدیکی میز غذا خوری قرار ندهید و هنگام غذا خوردن تلویزیون را خاموش کنید. بهترین محل تماشای تلویزیون جایی دور از آشپزخانه است که حتی اگر هوس خوردن چیزی به سرتان زد مجبور شوید چند قدمی تا آشپزخانه راه بروید.

 



شنبه 19 مرداد 1392برچسب:, | 13:39 | nikta |

13:35:1913:35:20پروژه کشف برترین رازهای علم در حدود دو سال پیش توسط نشریه لایو ساینس آغاز شد و طی آن از چندین دانشمند در زمینه های مختلف در این باره سئوالهایی پرسیده شد. در نهایت از میان 14 پدیده مطرح شده 10 پدیده به عنوان برترین سئوالهای بی جوابی که انسان همچنان در جستجوی آن به سر می برد توسط این نشریه ارائه شده است.
عامل تکامل چیست: بارها تکرار شده است که عامل شکل گیری تکامل انتخاب طبیعی است. این دلیل به عنوان موتور اصلی که تولید ارگانیسمها و موجودات پیچیده را به عهده دارد و همچنین به عنوان یکی از برترین تئوری های علمی شناخته می شود. اما آیا تکامل بر اساس انتخاب طبیعی تنها توضیح برای شکل گیری ارگانیسمهای پیچیده است؟ به گفته ماسیمو پیگلیوجی از بخش اکولوژی و تکامل دانشگاه استونی بروک در نیویورک، این سئوال یکی از برترین رازهای کنونی علم به شمار می رود. آیا تکامل تنها تحت تاثیر انتخاب طبیعی قرار دارد یا خصوصیات دیگری نیز در شکل گیری آن دخیل هستند؟
در درون یک زلزله چه رخ می دهد: قرارگیری چنین سئوالی در لیست رازهای علمی جهان کمی دور از ذهن به نظر می آید. اما واقعیت این است که انسان تا کنون اطلاعات دقیقی از آنچه در اعماق سیاره زادگاهش در حال وقوع است، ندارد. متخصصان می توانند با دقتی بالا مکان آغاز و نوع گسلی که در آغاز زلزله شرکت داشته است را تعیین کنند. حتی امکان پیش بینی مدت پس لرزه ها نیز وجود دارد. اما تا کنون به صورت قطعی آنچه در هنگام زلزله در حال وقوع است مشخص نشده است. طبیعت و نیروهای طبیعی که گسلها را حفظ کرده و سپس آنها را رها می کنند، همچنان ناشناخته باقی مانده اند.
تام هیتون زمین شناس دانشگاه کلتک معتقد است مشکل لغزش اصطکاکی در زلزله ها یکی از اصلی ترین مشکلات موجود در علوم زمینی است و اکنون به یکی از بزرگترینها رازها در اصول فیزیکی زلزله تبدیل شده است.
من کیستم: طبیعت خودآگاهی از گذشته های دور روانشناسان و دانشمندان شناختی را پریشان و سردرگم کرده بود. جوزف دیلاکس عصب شناس دانشگاه نیویورک معتقد است در حالیکه انسان بر این باور است که عاملی مستقل به حساب می آید، اینگونه نیست. تمامی اعمال انسان تحت تاثیر فرایندی ناخودآگاه و محیطی قرار دارد. درک چگونگی تصمیم گیری هشیارانه، داشتن ذهنی مستقل و شخصی، روح و ... از عواملی هستند که پاسخ آنها بیش از چندین دهه از انسان فاصله دارند. اینگونه به نظر می رسد که بشر زمان زیادی را برای پاسخ دادن به حیاتی ترین سئوال زندگی خود نیاز خواهد داشت.
زندگی چگونه بر روی زمین شکل گرفته است: شواهد اولیه نشان می دهد حیات اولیه میکروبها در زمین به بیش از سه بیلیون سال پیش باز می گردد و هیچکس از چگونگی آغاز آن آگاه نیست. ایده های مختلفی مانند واکنشهای شیمیایی زنجیره ای در بستر دریاها وجود دارند. دیانا نورتآپ از بیولوژیستهای دانشگاه نیومکزیکو معتقد است تئوری های زیادی درباره منشا حیات ارائه شده است که اثبات و یا رد آنها بسیار سخت و پیچیده خواهد بود.
مغز انسان چگونه عمل می کند: برخی بر این باورند که تسلط کاملی بر پاسخ علمی این سئوال ایجاد شده است. در واقع نمی توان انکار کرد که نسبت به دهه های گذشته اطلاعات بسیار بیشتری از عملکرد مغز در اختیار انسان قرار گرفته است اما با وجود بیلیونها نرون عصبی که هریک از هزاران اتصال برخوردارند نمی توان گفت که انسان درباره عملکرد مغز به قطعیت رسیده است.
اسکات هیوتل از مرکز علوم عصب شناختی در دانشگاه داک در باره این موضوع می گوید: انسان بر این باور است که مغز را به طور کامل درک کرده است یا حداقل هر فرد با توجه به تجربیاتی که داشته مغز خود را درک کرده است. اما تجربیات شخصی هر انسان، راهنمای بسیار ضعیفی برای کشف عملکرد کامل مغز به شمار می رود. سئوالات زیادی از جمله چگونگی مطالعه، چگونگی تشکیل شبکه های نرونی، چگونگی یادگیری، به خاطر سپردن، عشق ورزیدن، شنیدن، حرکت کردن و یا هر عمل دیگری درباره مغز انسان بی پاسخ باقی مانده است. درصورتی که بتوان مغز را درک کرد، انسان خواهد توانست تمامی ظرفیتها و محدودیتهای فکری، احساسی، استدلالی، عشق و تمامی جنبه های حیات را درک کند.
بقیه جهان کجاست: دانشمندان پاسخ این سئوال را با توجه به پدیده های مرموز ماده و انرژی تاریک، بخش تاریک جهان می نامند. در واقع تنها تمامی گونه های ماده و انرژی که تا کنون در جهان یافته شده اند، تنها چهار درصد از کل ماده و انرژی واقعی و موجود جهان را تشکیل می دهند. میزانی که با هیچ برابری می کند. 96 درصد باقی مانده همچنان ناشناخته اند و دانشمندان برای یافتن آن به دورترین نقاط فضا و عمیق ترین نقاط زمین روی آورده اند.
عامل گرانش چیست: شاید گمان برود که جاذبه زمین کاملا درک شده و هیچ نکته مرموزی ندارد زیرا نیوتون آن را در زمانهای بسیار گذشته کشف کرده است. نیروی گرانش یکی از ضعیفترین نیروهایی است که تا کنون در جهان شناسایی شده و در حالت استاندارد فیزیکی هیچ توضیحی برای چگونگی عملکرد آن وجود ندارد. نظریه پردازان معتقدند شاید این نیرو در اثر ذرات بی حجم و کوچکی به نام گراویتونها که در میدانهای گرانشی جریان دارند، شکل گرفته است.
مارک جکسون، یکی از نظریه پردازان فیزیک در لابراتوار فرمی درایلینویز معتقد است گرانش از آنچه در حالت استاندارد فیزیک توضیح داده می شود، کاملا متفاوت است. زمانی که درباره تعاملات کوچک گرانشی محاسباتی انجام می گیرد جوابهای غیر عقلانی به دست می آید و می توان گفت علم ریاضی در توضیح این مسائل کاملا ناتوان است.
آیا نظریه ای برای توضیح همه چیز وجود دارد: فیزیکدانان از مدلهای استاندارد خوبی برخوردارند که می توانند جهان هستی را به صورت ذراتی ترسیم کند تا به این وسیله بتوان کوچکترین جرم و ماده موجود در جهان را از مغناطیس گرفته تا اتم توضیح داد. مدلهای استاندارد فیزیکی ذرات را نقاطی بسیار خرد می پندارند که اکثر آنها حامل نیروهای بنیانی هستند. دو مشکل بزرگی که این مدلها در پی دارند عدم توانایی توضیح گرانش و نامفهوم شدن در توضیح نیروهای بزرگ است. درصورتی که نظریه ای با توانایی توضیح انرژی های خارق العاده جهان اولیه به وجود آید که بسیاری ارائه چنین نظریه ای را غیر ممکن می دانند می توان گفت تئوری جهانی فیزیک به واقعیت پیوسته است.
آیا حیات بیگانگان واقعیت دارد: حیات همه جا، حداقل در سیاره زمین حضور دارد. در این صورت بسط دادن آن در تمامی جهان امری منطقی به نظر می رسد. با این حال نمونه ها و مطالعات انجام گرفته تنها در محدوده زمینی بوده است و به همین دلیل بسیار کوچک به شمار می روند. انسان اکنون آگاه است که عناصر حیات به صورت وسیعی پراکنده شده است و منظومه خورشیدی مشابه منظومه خورشیدی زمین وجود دارد.
جیل تارتر مدیر مرکز تحقیقات SETI در کالیفرنیا معتقد است انسان از تخیلات مملو و ساخته شده است، پس حداقل می توان تصور کرد که حیات دیگری نیز دور از چشمان انسان وجود دارد. به گفته فرانک ویلژک، برنده جایزه نوبل موسسه ام آی تی، نوع بشر از میان 4.5 بیلیون سال تاریخ شکل گیری زمین تنها طی 200 سال گذشته به تمدن علمی تکنولوژیکی دست یافته است. بر این اساس می توان انتظار داشت تمدنهای علمی و تکنولوژیکی زیادی وجود داشته باشند که به میلیونها و شاید بیلیونها سال زمان برای توسعه یافتن نیاز خواهند داشت.
جهان چگونه آغاز شد: مهمترین، اصلی ترین، مرموزترین و قدیمی ترین سئوال بی پاسخ در میان انسانها است که تمامی اسرار دیگر جهان را تحت الشعاع خود قرار داده است. برخی نظریه ها اعلام کرده اند که جهان در حدود 13.7 بیلیون سال پیش و پس از پدیده ای به نام انفجار بزرگ آغاز شده است. پس از این انفجار همه چیز در مدت کوتاهی شکل گرفت و در کمتر از یک چشم به هم زدن تحت تاثیر پدیده ای به نام تورم کیهانی، ابعاد کیهانی به خود گرفت. تئوری تورم کیهانی از ایده های بسیار قدرتمندی است که تا کنون امکان اثبات و بررسی شکل گیری آن به وجود نیامده است. تا زمان بی جواب باقی ماندن چنین سئوالی در علم محدود بشر، هیچ یک از دیگر سئوالها نیز مجالی برای یافته شدن و کشف شدن پیدا نخواهند کرد

 



شنبه 19 مرداد 1392برچسب:, | 13:37 | nikta |

v   چگونهدانشآموزانخودرابرایآزمونوامتحانآمادهسازيم؟
 
هر چه در محیط خانواده آرامش بیشتری وجود داشته باشد و رفتار والدین با دانش آموز آرام تر باشد میزان تمرکز و در نتیجه یادگیری او افزایش می یابد لذا حتی اگر وی مدت کوتاهی به مطالعه بپردازد به علت همین فراگیری بهتر راندمان بیشتری داشته و مطالب بصورت پایدارتری در ذهن او نقش می بندد.
دکتر سیروس عالی پور ودکتر لاله ظاهری

v  
بر این اساس افراد ذیل نباید به فرزندان خود درس بدهند:

1-پدر و مادرهای مضطرب و وسواسی، اضطراب خود را به دانش آموز منتقل کرده و همین اضطراب سبب وسواس فکری و کاهش تمرکز وی می شود.

2-والدین افسرده، انگیزه مطالعه و اعتماد به نفس دانش آموز را کاهش می دهند.

از طرفی باعث کاهش سطح توقع دانش آموز شده و بجای افزایش راندمان درسی سبب درجا زدن وی می شوند.

3-پدر و مادرهایی که از روش کنترل کردن دانش آموز استفاده می کنند. با این کار در وی ایجاد نگرانی کرده و همین نگرانی میزان تمرکز وی را کاهش می دهد.

تأثیرمحلسکونتبریادگیریدانشآموز

برای افزایش تمرکز و یادگیری دانش آموز بویژه در زمان امتحان باید در محیط منزل حداکثر آرامش را برقرار کرد، برای این منظور:

1.باید کلیه رفت و آمدها از مدتی قبل از شروع امتحانات کنترل شود تا از پراکندگی ذهن دانش آموز جلوگیری شود.

2.باید از هر گونه تغییر عمده مانند جابجایی منزل یاشهرستان محل سکونت حتی الامکان خودداری شود.

3.تغییرات دکوراسیون و رنگ آمیزی منزل به زمانی پس از امتحانات موکول شود.

4.نور اطاق مطالعه باید کافی باشد و ترجیحاً از بالای سر و سمت چپ دانش آموز تابیده شود.بهتر است ترکیبی از نور سفید و زرد استفاده شود.

تأثیرموسیقیبرتمرکزدانشآموز

گوش فرا دادن به آن دسته از آهنگ های کلاسیک که با گام، ریتم و سبک خاصی نوشته شده اند، تأثیر ظریف و مثبتی روی دستگاهها و اندام های بدن می گذارد.

برای اثر بخشی بهتر، موسیقی باید هم در حین مطالعه و هم در زمان فعالیت های روزانه دانش آموز پخش شود تا به از بین بردن اختلالات دستگاههای مختلف بدن او کمک نماید و او را برای تمرکز بهتر روی درس آماده نماید. www.zibaweb.com

برای مثال، نی و سازهای بادی چوبی، فعالیت نیمکره چپ مغز و دستگاه گوارش را تنظیم می کند.چنگ به دستگاه گردش خون آرامش می دهد. در حالی که سه تار و ویولون باعث آرامش سیستم عصبی می شود.

جهت افزایش اثر بخشی موسیقی می توان از رنگ ها و بوهای خوش نیز استفاده کرد بعنوان مثال یک موسیقی که با نی یا فلوت نواخته می شود اگر با رنگ زرد و عطر نعناع همراه شود بهتر می تواند بر هضم غذا اثر کند. در حین مطالعه نباید موسیقی های تند مانند Rock Music گوش داد زیرا باعث تشدید امواج مغزی، افزایش ضربان قلب، تند شدن تنفس و سطحی شدن آن می گردد، در نتیجه اکسیژن کافی به مغز نمی رسد و یادگیری دانش آموز را تحت الشعاع خود قرار می دهد.

اثر دستگاههای سمعی بصری مانند تلویزیون و کامپیوتر بر تمرکز دانش آموزان

A)در حین مطالعه دانش آموز حتی الامکان نباید به تماشای تلویزیون یا کار کردن با دستگاههای کامپیوتری بپردازد زیرا ایندو سبب کاهش توجه وی به مطالب درسی می شود نهایتاً با صرف انرژی زیاد وی را خسته کرده و بازده او را کاهش می دهند.

B)شبها قبل از خواب بویژه شب امتحان، دانش آموز نباید به تماشای تلویزیون بپردازد زیرا در این حالت در ضمن خواب، مغز او روی مضمون فیلم یا برنامه تلویزیونی متمرکز می شود.بجای اینکار می توان مطلبی را قبل از خواب مرور کرد که تا حدودی یادگیری آن برای دانش آموز مشکل است تا در حین خواب که بارها در ذهن او مرور می شود آموختن آن راحت تر شود.

C)دانش آموز نباید در زمان استراحت بین ساعات مطالعه و هنگام شب فیلم های ترسناک، غم انگیز و اضطراب آور تماشا کند برعکس می تواند در زمان استراحت از فیلم های کمدی خنده آور و آرام بخش استفاده نماید.

خوابواستراحتدانشآموز

1-حداقل 8 ساعت خواب کامل در شبانه روز لازم است که یکساعت از آن را می توان به خواب بعدازظهر اختصاص داد و مابقی را به خواب شب.

2-خواب بعدازظهر نباید بیش از یکساعت باشد همچنین نباید به عصر یا دم غروب موکول شود چون در این حالت با خواب شب تداخل پیدا میکند.

3-زمان شروع خواب شب بسیار مهم است. دانش آموز نباید تا دیروقت بیدار بماند حتی اگر ساعات آخر شب را صرف مطالعه نماید.

بهترین زمان را برای خواب شب ساعت 10-9 شب است، بعد از آن مغز را خسته کرده و از انرژی آن که باید در روز بعد صرف شود کاسته می شود.

4-قبل از خواب شب نباید دانش آموز را تنبیه یا نصیحت کرد، نباید مسئله ای باعث ناراحتی و گریه او شود. نباید بازی رقابتی انجام دهد چون همه اینها برخواب او اثر می گذارد.

5-قبل از خواب شب بهتر است از گفتن داستانهای غم انگیز،انتقامی،وحشت انگیز و اضطرابی برای دانش آموز خودداری کرده و ترجیحاً از داستانهایی با نتیجه مثبت استفاده شود.

6-قبل از خواب می توان از روشهایی برای آرام کردن دانش آموز استفاده شود از جمله موسیقی ملایم و تنفس عمیق

7-برای افزایش کارایی دانش آموز در صبح زود که از خواب بیدار می شود می توان از روشهایی ذیل استفاده کرد.

1-خوردن صبحانه

2-دوش گرفتن

3-ورزش حتی اگر کوتاه مدت باشد.

8-نباید دانش آموز صبح ها تا دیروقت بخوابد در این صورت قسمتی از ساعات مفید روز را که سرشار از اکسیژن و تمیزتر از باقی روز است و فرد کمتر به علت آلودگی هوا دچار کسالت می شود را از دست خواهد داد.

مدت و زمان مطالعه

بهترین زمان یادگیری، صبحها پس از خواب کامل شبانه است که مغز استراحت کاملی داشته و آماده دریافت اطلاعات است.

خواب کامل شبانه و یا خواب کوتاه بعد از ظهر می تواند باعث تمدد اعصاب و تجدید قوای مغز و تقویت حافظه شود.

در پایان شب که مغز خسته است نباید مطالب جدید مطالعه کرد زیرا علاوه بر اینکه یادگیری به تاخیر افتاده و اعتماد به نفس دانش آموز کاهش می یابد قوای او را تحلیل داده و بازده کاری او را در روز بعد کاهش می دهد.

برعکس در آخر شب می توان به مرور فرمولها، لغات سخت و مطالبی که قبلاً مطالعه شده ولی کاملاً یاد نگرفته یا به حافظه سپرده نشده پرداخت تا در ضمن خواب مرور شده و به خاطر سپردن آن آسانتر گردد.

دانش آموز پس از فعالیت سنگین ورزشی، بعد از غذا خوردن و بعد از کلاس درس باید استراحت کند و نباید بلافاصله به مطالعه بپردازد. چون تمام این فعالیت ها انرژی صرف کرده و از تمرکز دانش آموز می کاهند.

اثر تغذیه بر میزان تمرکز و حافظه دانش آموز

مرکز حافظه مثل سایر اعضاء بدن از سلولهای بسیار زیاد عصبی ساخته شده است که نیاز به اکسیژن، غذا،املاح، ویتامین ها و فلزات مختلف دارد. برای آنکه این سلولها بتوانند کارشان را به نحو احسن انجام دهند، لازم است تمام مواد مورد نیاز به مقدار کافی در دسترس آنها قرار گیرند.

بعنوان مثال مهمترین غذای مرکز حافظه قند(گلوکز) است. برخی افراد در بعضی ساعات روز به دلایلی دچار خستگی و بی قراری شده و نمی توانند خوب تمرکز پیدا کنند. در چنین مواقعی خوردن یک میوه شیرین یا یک غذای مختصر که دارای کمی قند باشد این مشکل را حل می کند.

سلولهای مغز به چربی نیز نیاز دارند.بهترین چربی ها برای بدن چربی ماهی است که از خود ماهی بنام Fish Oil یا از کبد آن Code Liver Oil گرفته می شود و مقادیر زیادی امگا 3 دارد که برای مغز بسیار مفید است، این نوع چربی در بدن ماهی های چرب مثل ازون برون، آزاد،تون،ماکارل وجود دارد.مغز همچنین به پروتئین، ویتامین ها و املاح نیازمند است. حمید رضا ترکمندی ، زیباوب www.zibaweb.com

از عناصر فلزی مفید برای تقویت حافظه می توان به برم و روی اشاره کرد.

((برم)) در انواع آجیل، حبوبات، اسفناج،کلم بروکلی، بادام شیرین، بادام زمینی، انگور، هلو، گلابی و سیب به مقدار قابل ملاحظه ای وجود دارد.

خوردن یکی دو سیب در هر روز تقریباً این نیاز را برطرف می کند.

غذاهایی که حاوی((روی)) زیاد هستند عبارتند از: ماهی، میگو، حبوبات، غلات، نان سبوس دار

برای حفظ سلامتی و تقویت حافظه توصیه می شود که حداقل سه بار در هفته ماهی بخورید.

شیر مادر نیز باعث تقویت حافظه کودکان می شود. پنیر نیز به علت داشتن مقادیر کافی کلسیم و فسفر در تقویت حافظه اثر قابل توجهی دارد.

تأثیر داروها بر تمرکز دانش آموز:

1-برخی داروها باعث خواب آلودگی می شوند مانند اغلب داروهای اعصاب و روان و برخی از داروهای ضد سرماخوردگی و اکثر آنتی هیستامین ها، حتی الامکان این داروها را باید شب مصرف کرد، همچنین باید دارویی انتخاب شود که این عارضه را نداشته یا کمتر باعث خواب آلودگی شود در غیر اینصورت دانش آموز موقع مطالعه یا سر کلاس دچار خواب آلودگی شده و میزان یادگیری او کاهش می یابد یا اینکه ممکن است سر جلسه امتحان به خواب رفته و یا مطالب را به یاد نیاورد در چنین مواردی باید معلم را مطلع کرد.

2-برخی داروها باعث تهییج و تحریک فرد می شوند لذا باید در صورت امکان آخرین دوز قبل از ساعت 6 بعد از ظهر مصرف شود تا با خواب او تداخل نداشته باشد.

بعنوان مثال برخی داروها در کودکانی استفاده می شوند که مشکل تمرکز دارند. این داروها باعث تحریک سیستم عصبی می شوند لذا نباید قبل از خواب استفاده شوند.

3-گاهی فرد بعلت مصرف برخی داروها دچار سرگیجه می شود که می تواند تمرکز دانش آموز در کلاس درس یا جلسه امتحان را بهم زند.

4-گاهی مصرف داروها باعث اختلال گوارشی(تهوع، استفراغ، دل پیچه، اسهال) می شوند مانند برخی از آنتی بیوتیک ها، این داروها باید بعد از غذا و یا با آب زیاد مصرف شوند تا عوارض کمتری ایجاد کرده و بازده دانش آموز را کاهش ندهند.

5- برخی داروها مانند کورتونها ممکن است در برخی افراد ایجاد افسردگی یا سایر اختلالات روانی نمایند، اگر عارضه در حدی باشد که تمرکز فرد را بهم بزند باید در صورت امکان با نظر پزشک دارو قطع یا با داروی کم عارضه تری جایگزین شود.

6- برخی داروها بعلت داشتن عوارض آنتی کلی نرژیک سبب اختلال در حافظه، عدم تطابق در دید و احساس گرما می شوند لذا برای اینکه بازده مطالعاتی دانش آموز پائین نیاید و سلامت وی نیز به خطر نیافتد باید مایعات زیادی مصرف کرده و در ساعات گرم روز کمتر از منزل خارج شود.

7- برخی داروها ممکن است سبب اختلال بینائی یا شنوائی شوند که می تواند یادگیری دانش آموز را تحت الشعاع قرار داده و یا در آزمونهای درسی موفق نشود بعنوان مثال برخی داروهای ضد روماتیسم چنین عوارضی ایجاد می کنند که در این موارد توصیه می شود دانش آموز تحت معاینات منظم چشم و گوش قرار گیرد.

8-برخی داروها سبب بی قراری می شوند مانند تعدادی از داروهای اعصاب و روان برخی داروهای ضد سرماخوردگی.

9-در صورت مصرف انسولین، کودک ممکن است دچار افت قند خون شود لذا مصرف منظم دارو، وعده های غذایی و نیم چاشت ها ضروری است.

در صورت هر گونه فعالیت ورزشی، داشتن امتحان، مبتلا شدن به عفونت یا کاندید عمل جراحی شدن که همگی استرس به حساب می آیند ممکن است نیاز به انسولین تغییر کند لذا بایذ قبلاً از دکتر داروساز و پزشک خود اطلاعات کافی کسب نماید و مارت مصرف انسولین، تعدادی شیرینی یا نبات و یا بیسکوئیت شیرین همراه خود داشته باشد.

 

 آرامخجالتی



پنج شنبه 17 مرداد 1392برچسب:, | 10:14 | nikta |

می گویند همه آب‌هایی که با نام معدنی به فروش می‌رسد از دل کوه می‌جوشد و با گذر از شکاف‌ها و سنگ‌های آهکی به طور طبیعی تصفیه می‌شود و غنی از املاح معدنی است، اما آیا به‌درستی آب معدنی‌های موجود در بازار معدنی است؟ این‌که می‌گویند بیشتر آب بطری‌ها از نوع آب لوله‌کشی است، صحت دارد؟ آیا آب معدنی را هم بسان آب لوله‌کشی تصفیه و گندزدایی می‌کنند؟ ارزش املاح موجود در این آب‌ها چه میزان است؟ این آب‌ها برای چه کسانی محدودیت مصرف دارد؟

آب معدنی چند نوع دارد

آب معدنی، همان آب چشمه است که با عبور از طبقات و لایه های کوه ها به طور طبیعی تصفیه و هنگامی که به سطح زمین می رسد به جوش و خروش در آمده و اکسیژن فراوانی دریافت می کند. این آب ها به دلیل گذر از سنگ های معدنی حاوی املاح زیادی چون کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم بوده و طعم و مزه بهتری نسبت به آب لوله کشی دارد.

اما باید بدانید آب معدنی طبیعی، آب چشمه، آب فرموله شده و آب آشامیدنی از جمله انواعی است که این روزها در بطری های آب معدنی پر می شود و نمی توان گفت همه آب هایی که در بازار به فروش می رسد، معدنی است، اما چه تفاوتی میان این آب ها وجود دارد و کدام بر دیگری برتری دارد؟

آب معدنی طبیعی از یک منبع زیرزمینی مانند چشمه، چاه های فوران کننده و چاه هایی که منشأ آب خیز آن زیرزمینی است به دست می آید. این آب ها به علت آن که از سوی مقامات مسئول ثبت شده و به طور مداوم تست می شود، حفاظت شده است و تحت تاثیر سموم شیمیایی و آلودگی های محیطی (فاضلاب) قرار ندارد و از نظر میکروبیولوژیک دارای کیفیت مناسب است. این آب ها دارای ترکیبات شیمیایی و معدنی خاصی و در مقایسه با انواع دیگر آب های بطری شده دارای بهترین کیفیت است.

اما آب برخی چشمه ها همچون آب هایی که در برخی روستاها آب شرب اهالی را تشکیل می دهد با وجود آن که یک منبع زیرزمینی مشخص دارد، اما بیشتر از سوی مقامات مسئول شناسایی و ثبت نمی شود و میزان مواد شیمیایی و معدنی آن تعیین شده نیست و به دلیل آن که احتمال دارد حفاظت شده نباشد، می تواند تحت تاثیر مواد شیمیایی محیط قرار گرفته و از نظر میکروبیولوژیک مناسب نباشد.

آب آشامیدنی هم از آب رودخانه ها، دریاچه ها، آبگیرها و سدها تهیه می شود و نوعی آب لوله کشی است و بی آن که منبع زیرزمینی خاصی داشته باشد، می تواند درصدی از بطری های موجود در بازار را پر کند و حتی برخی کارخانه های غیرمتعهد به منظور این که طعم این آب شبیه آب های زیرزمینی شود به آن نمک های معدنی می افزایند. اما آب های معمولی بطری شده ای هم وجود دارد که بر اساس آیین نامه های ویژه ای با املاحی چون سدیم، پتاسیم، آهن، منگنز و کلسیم فرموله و سختی آن تنظیم شده و با نام محصول تولید شده در کارخانه به بازار روانه می شود. البته احتمال این که چند نوع آب را هم با یکدیگر مخلوط کنند، وجود دارد.

آب بطری شده تصفیه می شود، اما...

اما آیا آب های معدنی را تصفیه و ضدعفونی می کنند؟ معمولا برای ضدعفونی کردن آب های بطری شده از روش کلر زنی کمتر استفاده می شود و خطرهای ناشی از پرکلرین در این نوشیدنی ها دیده نمی شود؛ ولی بیشتر کارخانجات از اعمال متفاوتی از قبیل فیلتراسیون، تصفیه ازنی، تابش اشعه ماورای بنفش و تصفیه اسمزی استفاده می کنند و گرچه ممکن است این روش ها با کیفیت مناسبی محتوای میکروبی آب را از بین ببرد و طعم خاصی در آب به جا نگذارد، ولی احتمال دارد برخی شرکت های غیرمتعهد به دلیل ناآگاهی، با تابش بیش از حد اشعه به بطری های پر شده، ترکیبات مضر بطری های پلاستیکی را به درون آب منتقل کنند؛ البته این را هم بدانید برخی آب های معدنی تصفیه نمی شود.

باز هم احتمال آلودگی وجود دارد

اما این که بگوییم آب های بطری شده به علت تصفیه شدن دارای آلودگی نیستند، فرضیه چندان محکمی نیست. باید بدانید اگر آب سفره های زیرزمینی یا مجاری برخی چشمه ها به دلیل مجاورت با زباله های صنعتی و زمین های کشاورزی آلوده به ترکیباتی از قبیل نیترات، سیانید، آمونیاک، زیست کش های آلی و فلزات سنگینی همچون سرب، جیوه و کادمیوم باشد این ترکیبات در اثر تصفیه، جوشاندن یا ضدعفونی کردن از بین نرفته و اثرات خطرناک آن همچنان تهدیدکننده سلامت مصرف کنندگان است.

پس حتما برای تهیه آب های بطری شده انواع معتبر و نشان دار آن را انتخاب کنید و از خرید آب هایی که تاریخ انقضا نزدیکی دارند، اجتناب کنید و بدانید بیشتر آب های نامعتبری که در مسیر مسافرت در دسترس مسافران قرار می گیرد، بار میکروبی و شیمیایی بالایی دارد.

دلیل مزه و بوی ناخوشایند آب های معدنی چیست؟

برخی املاح و نمک های معدنی موجود در آب های زیرزمینی مسئول ایجاد رنگ، بو و طعم خوشایند یا ناخوشایند در برخی آب های بطری شده است که درصد این املاح بنا به سرچشمه آن از یک شرکت تا شرکت دیگر متفاوت است. به عنوان مثال نمک های آهن دار رنگ آب را متمایل به قرمز و نمک های منگنزدار قهوه ای متمایل به سیاه می کند. زردی آب نشان دهنده وجود خاک رس یا ترکیبات گیاهی است و سبزی آن نشانه جلبک هاست. جالب است بدانید گاهی رشد جلبک در اثر مجاورت طولانی مدت برخی از این آب ها با نور خورشید دیده شده است و این موضوع به دلیل وجود مواد آلی در این آب هاست.

اما دلیل طعم ناخوشایند برخی آب های معدنی چیست؟ چنانچه در آب های معدنی درصد آهن و آلومینیم زیاد باشد مزه آن قابض و گس می شود و همین طور آب های منیزیم دار تلخ، سیلیس دار غلیظ، کلروره شور، قلیایی طعم صابون و آب های اسیدی ترش مزه اند. البته آب هایی هم که بوی ناخوشایندی دارند اسید سولفوریک، فنل، کلر و آمونیاک بالایی داشته و معمولا بهترین دما برای مصرف آن 5 تا 15 درجه سانتی گراد است؛ چرا که بر اثر گرم شدن بوی ناخوشایند آن بیشتر نمایان می شود.

آب معدنی درمانگر نیست

اما آیا می توان با مصرف روزانه آب معدنی کلسیم روزانه بدن را تامین کرد؟ به گفته متخصصان تغذیه یک لیتر آب معدنی تقریبا 30 میلی گرم یا قدری بیشتر کلسیم دارد و اگر فردی روزانه به 800 یا 900 میلی گرم کلسیم نیاز داشته باشد باید 30 لیتر آب در روز بنوشد و این کارشدنی نیست و خوب است بدانید درصد املاح موجود در آب های معدنی به میزانی نیست که بتوان خاصیت درمانی قابل توجهی از آن انتظار داشت.

آب معدنی برای چه افرادی ضرر دارد؟

آب های بطری شده ای که املاح و سختی بالایی دارند، سنگ ساز بوده و برای کلیه مفید نیست؛ البته آب شرب برخی شهرها و مناطق کویری همچون قم و اصفهان که منیزیم، کلسیم، گچ و آهک زیادی دارد به دلیل سختی بالا در مقایسه با آب های معدنی برای مبتلایان به ناراحتی های کلیوی تفاوت چندانی ندارد. البته خوب است بدانید میزان املاح آب های فرموله شده نسبت به آب معدنی طبیعی کمتر است.

از طرفی به دلیل آنکه سدیم در بیشتر آب های معدنی حضور قوی دارد، مصرف زیاد آن برای مبتلایان به پرفشاری خون توصیه نمی شود و گاهی فلوئور زیاد برخی از این آب ها سبب لکه شدن مینای دندان یا ایجاد زواید دردناکی در استخوان ها می شود و گرچه نیترات موجود در آب های معدنی کنترل شده و در حد مجاز است، اما با توجه به این که دریافت ترکیبات نیتراتی از غذاهای فرآوری شده همچون سوسیس و کالباس در برنامه غذایی روزانه افراد زیاد است، توصیه می شود که از مصرف مداوم آب های بطری شده بپرهیزید.

 



چهار شنبه 16 مرداد 1392برچسب:, | 11:1 | nikta |

 

لامپی كه از جلبك ها انرژی می گيرد!

مجموعه: نوآوری و کشفیات علمی

 

لامپی كه از جلبك ها انرژی می گيرد !
یک طراح مجارستانی طرح مفهومی لامپ AlgaeBulb را ارائه کرده است که از انرژی سبز و رایگان حاصل از جلبک‌ها برای روشنایی محیط استفاده می‌کند.
جلبک پتانسیل بالایی برای استفاده بعنوان یک منبع انرژی سبز برخوردار است، اما در حال حاضر استفاده از این منبع نیازمند بکار بردن حجم زیادی جلبک است.
طرح لامپ جلبکی کهتوسط یک طراح مجارستانی ارائه شده است، سیستم نسبتا بزرگ کشت جلبکی را در مقیاسبسیار کوچک و در قالب یک لامپ عرضه کرده است که برای روشنایی دادن به محیط، به منبعانرژی برق خارجی نیاز ندارد.
طرح مفهومی لامپ جلبکی AlgaeBulb شبیه یک پوسته دراز تخم مرغ است که یک مکان مناسب برای این میکروارگانیسم ایجاد می‌کند؛ با استفاده از یک پمپ هوای کوچک، مخزن و مواد آبگریز، برق مورد نیاز برای روشن کردن لامپ LED‌ تأمین می‌شود.
پمپ با فشرده‌سازی هوا درون مخزن جلبک که با مواد آبگریز (هیدروفوبیک) پوشش داده شده است، محتوای سیال درون مخزن را حفظ و امکان جریان داشتن آزاد هوا را فراهم می‌کند؛ پوشش مخزن نیز از جنس پلی کربنات شفاف است که باعث انتشار نور لامپ LED‌ در محیط می‌شود.از جمله ایرادات مطرح شده به این طرح مفهومی نحوه پر کردن مجدد مخزن جلبکی عنوان شده است.

 خنده



چهار شنبه 16 مرداد 1392برچسب:, | 10:56 | nikta |


یک شنبه 13 مرداد 1392برچسب:, | 17:40 | nikta |